Grupa za organsku instrumentalnu analizu

Centar za instrumentalnu analizu (CIA) jedinstven je u ovom delu Evrope po opremljenosti i kadrovima. Raspolaže aparatima za snimanje NMR, MS, IR, UV-Vis spektara, tečnim i gasnim hromatografima kao i elementarnom mikroanalizom na kojima rade i interpretiraju rezultate veoma stručni operateri.

Saradnici CIA bave se analizom, identifikacijom i strukturnim odredjivanjem organskih jedinjena i smesa.

Fokus naučnog rada je na bioaktivnim prirodnim proizvodima izolovanim iz samoniklih, gajenih i jestivih biljaka. U dosadašnjem radu izolovali smo veliki broj sekundarnih metabolita, koja pripadaju različitim klasama jedinjenja kao što su flavoni, ksantoni, triterpeni, laktoni, alkaloidi, saponini itd.(videti reference). Neka od jedinjenja pokazala su značajne biološke aktivnosti, a za pojedina ispitivanja su u toku.S obzirom da su biljni ekstrakti izuzetno složene smeše, za razdvajanja koriste se najrazličitije hromatografske tehnike, a strukture čistih jedinjenja se određuju modernim spektroskopskim metodama ( IR, NMR, LC/DAD/MS, GC/MS, UV). Kod novih jedinjenja i komplikovanih struktura nalasak je na 2D NMR metodama (COSY, NOESY, TOSCY,HMBC, HMQC) i tandem masenoj spektrometriji.

Pored rada u nauci i nastavi sarađujemo sa drugim institucijama i privredom (MUP-om , Agencijom za lekove, Hemofarmom, Galenikom, Organizacijom za zabranu hemijskog oruzjaitd.).Analizirani su mnogobrojni, najrazličitiji uzorci(siroviekstrakti lekovitog bilja, opojnih droga, lažnih lekova, zelene kafe, bojnih otrova, kamenja iz bubrega..), a rezultati pokazuju kako se kombinacijom hromatografskih i spektroskopskih metoda mogu dešifrovati uzorci nepoznatog sastava i doćido dragocenih, široko primenjivih rezultata.

O stručnosti ove laboratorije po svetskim kriterijumima govore izvanredni rezultati njenog učešća na testovima stručnosti (Proficiency Test) za laboratorije, organizovanim od strane svetske Organizacije za zabranu hemijskog oružja (OPCW) sa sedištem u Hagu. Ovaj vrlo složen i težak test služi Organizaciji kako bi u zemljama članicama pronašla kompetentne laboratorije koje su u stanju da pouzdano analiziraju toksične supstance, što je od velikog značaja naročito u slučaju eventualne upotrebe hemijskog oružja i potrebe da se tada brzo reaguje.

Međunarodna saradnja

Grupa za neorgansku instrumentalnu analizu

Naučno-istraživačka grupa za neorgansku instrumentalnu analizu, kao jedna od jedinica IHTM-Centra za hemiju predstavlja nastavak dobre naučno-istraživačke prakse koja je stvarana u IHTM-Centru za hemiju dugi niz godina unazad. Saradnja sa Hemijskim fakultetom, IHTM-Centrom za katalizu i hemijsko inženjerstvo i IHTM-Centrom za mikroelektronske tehnologije, kao svoj zajednički rezultat ima izuzetno opremljenu laboratoriju u kojoj zajedno rade doktori nauka koji se bave naučnim radom, profesori i istraživači Univerziteta u Beogradu.

Glavne oblasti naučno-istraživačkog rada u ovoj grupi su:

1) Kvalitativna i kvantitativna analiza mikro i makroelemenata

Glavna oblast naučno-istraživačkog rada je optimizacija, korekcija smetnji i primena ICP-OES i ICP-MS analitičkih tehnika, kao i optimizacija načina pripreme uzoraka, a sve sa ciljem postizanja najrelevantnijeg karakterisanja i praćenja koncentracije metala, nemetala i metaloida u prirodnim, biološkim i sintetičkim uzorcima.

2) Otklanjanje i specijacija arsenovih jedinjenja

Posebna oblast naučno-istraživačkog rada, koja ima i opšti interes u regionu i šire, je otklanjanje (sorpcija) arsenovih jedinjenja iz sintetičkih i realnih uzoraka podzemne vode. Ispituju se uslovi za postizanje što efikasnijeg otklanjanja arsenovih neorganskih i organskih jedinjenja, regeneraciju sorbenata, kao i sinteza novih materijala za sorpciju. Efikasnost otklanjanja se prati pomoću najmodernije visoko osetljive HPLC-ICP-MS separaciono-analitičke tehnike, kao i elektrohemijskim metodama (diferencijalna pulsna voltametrija) sa standardnim i modifikovanim elektrodama.

3) Tretman (otpadnih) voda pomoću unapređenih oksidacionih procesa
(AOP, Advanced Oxidation Process):

Najdetaljnija istraživanja na model jedinjenjima iz različitih klasa organskih zagađujućih supstanci se rade na sledećim jedinjenjima: tekstlne boje, fenol, hlorfenoli, pesticidi, surfaktanati (detergenati), nikotin, ibuprofen, itd. Efikasnost degradacije se prati pomoću savremenih hromatografskih tehnika i ekotoksikoloskih testova na test organizmima Artemia salina, Daphnia magna, itd.).

4) Otklanjanje arsenovih jedinjenja iz vode

Posebna oblast naučno-istraživačkog rada, koja ima i opšti interes u regionu i šire, je otklanjanje (sorpcija) arsenovih jedinjenja iz sintetičkih i realnih uzoraka podzemne vode. Ispituju se uslovi za postizanje što efikasnijeg otklanjanja arsenovih neorganskih i organskih jedinjenja, regeneraciju sorbenata, kao i sinteza novih materijala za sorpciju. Efikasnost otklanjanja se prati pomoću najmodernije visoko osetljive HPLC-ICP-MS separaciono-analitičke tehnike, kao i elektrohemijskim metodama (diferencijalna pulsna voltametrija) sa standardnim i modifikovanim elektrodama.

5) Elektrohemijsko (okisido-redukciono) karakterisanje i određivanje:

6) Polimerni materijali

Istraživanja u ovoj oblasti obuhvataju sintezu, karakterizaciju i ispitivanje strukture i svojstava polimernih materijala. Posebna istraživanja ogledaju se u: